പൂനെയില്‍ കെപിഐടി-സിഎസ്‌ഐആര്‍ വികസിപ്പിച്ച ഹൈഡ്രജന്‍ ഫ്യൂവല്‍ സെല്‍ ബസ് കേന്ദ്ര ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക സഹമന്ത്രി ജിതേന്ദ്ര സിംഗ് ഇന്നലെയാണ് അനാച്ഛാദനം ചെയ്തത്. ഫ്യുവല്‍ സെല്‍ സാങ്കേതികവിദ്യ ഹൈഡ്രജനും വായുവും ഉപയോഗിച്ച് വൈദ്യുതി ഉല്‍പ്പാദിപ്പിച്ചാണ് ബസിന് ചലിക്കാനുള്ള ഊര്‍ജം നല്‍കുന്നത്. ഈ പ്രക്രിയയില്‍ താപവും വെള്ളവും മാത്രമാണ് പുറന്തള്ളുന്നത്.
ഹൈഡ്രജന്‍ ഇന്ധന സെല്ലുകള്‍ ഹൈഡ്രജനും ഓക്സിജന്‍ ആറ്റങ്ങളും സംയോജിപ്പിച്ച് വൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. രണ്ട് വാതകങ്ങളും ഒരു സാധാരണ ബാറ്ററി സെല്ലിന് സമാനമായ ഇലക്ട്രോകെമിക്കല്‍ സെല്ലിലുടനീളം പ്രതിപ്രവര്‍ത്തിച്ച് വൈദ്യുതിയും വെള്ളവും ചെറിയ അളവിലുള്ള താപവും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. ഈ വൈദ്യുതി ഇലക്ട്രിക് മോട്ടോറുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് വാഹനത്തെ മുന്നോട്ട് കുതിപ്പിക്കുന്നു.
എന്താണ് ഹൈഡ്രജന്‍ ഇന്ധന സെല്‍?
യുഎസ് ഡിപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റ് ഓഫ് എനര്‍ജിയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങളില്‍ കാണപ്പെടുന്ന പരമ്പരാഗത ബാറ്ററികള്‍ക്ക് സമാനമായ രീതിയില്‍ ഇന്ധന സെല്ലുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു, എന്നാല്‍ അവയുടെ ചാര്‍ജ് തീരുന്നില്ല, വൈദ്യുതി ഉപയോഗിച്ച് റീചാര്‍ജ് ചെയ്യേണ്ടതില്ല. ഹൈഡ്രജന്റെ ലഭ്യത ഉള്ളിടത്തോളം കാലം അവ വൈദ്യുതി ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് തുടരും. പരമ്പരാഗത സെല്ലുകള്‍ പോലെ, ഒരു ഇന്ധന സെല്ലില്‍ ഒരു ഇലക്ട്രോലൈറ്റിന് ചുറ്റും സാന്‍ഡ്വിച്ച് ചെയ്ത ആനോഡും (നെഗറ്റീവ് ഇലക്ട്രോഡ്) കാഥോഡും (പോസിറ്റീവ് ഇലക്ട്രോഡ്) അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
ഹൈഡ്രജന്‍ ആനോഡിലേക്കും വായു കാഥോഡിലേക്കും നല്‍കുന്നു. ആനോഡില്‍, ഒരു കാറ്റലിസ്റ്റ് ഹൈഡ്രജന്‍ തന്മാത്രകളെ പ്രോട്ടോണുകളിലേക്കും ഇലക്ട്രോണുകളിലേക്കും വേര്‍തിരിക്കുന്നു, കൂടാതെ രണ്ട് ഉപ ആറ്റോമിക് കണങ്ങളും കാഥോഡിലേക്ക് വ്യത്യസ്ത പാതകള്‍ സ്വീകരിക്കുന്നു. ഇലക്ട്രോണുകള്‍ ഒരു ബാഹ്യ സര്‍ക്യൂട്ടിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു, ഇത് വൈദ്യുത മോട്ടോറുകള്‍ പവര്‍ ചെയ്യാന്‍ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന വൈദ്യുതി പ്രവാഹം സൃഷ്ടിക്കുന്നു. പ്രോട്ടോണുകളാകട്ടെ, ഇലക്ട്രോലൈറ്റിലൂടെ കാഥോഡിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു. അവിടെയെത്തിയാല്‍, അവ ഓക്‌സിജനും ഇലക്ട്രോണും ചേര്‍ന്ന് വെള്ളവും താപം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു.
ഹൈഡ്രജന്‍ ഇന്ധന സെല്ലില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന വാഹനം കൊണ്ടുള്ള പ്രയോജനം എന്താണ്?
ഹൈഡ്രജന്‍ ഫ്യുവല്‍ സെല്‍ ഇലക്ട്രിക് വെഹിക്കിളുകളുടെ (FCEV) പ്രാഥമിക ഗുണം അവ ടെയില്‍ പൈപ്പ് എമിഷന്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നില്ല എന്നതാണ്. അവ ജലബാഷ്പവും ചൂടുള്ള വായുവും മാത്രമേ പുറപ്പെടുവിക്കുകയുള്ളൂ. ഇന്റേണല്‍ കംബഷന്‍ എന്‍ജിന്‍ വാഹനങ്ങളേക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ കാര്യക്ഷമമാണ് ഇവയെന്നതാണ് മറ്റൊരു നേട്ടം.
ഹൈഡ്രജന്‍ ഫ്യൂവല്‍ സെല്‍ ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങള്‍ക്ക് ഇന്ധനം നിറയ്ക്കുന്ന സമയത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ മറ്റൊരു നേട്ടമുണ്ട്, ഇത് പൊതുഗതാഗത ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി ബാറ്ററിയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങളേക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ പ്രായോഗികമാക്കുന്നു. ഏറ്റവും വേഗതയേറിയ ചാര്‍ജിംഗ് സാങ്കേതികവിദ്യകള്‍ ഉണ്ടെങ്കിലും, ബാറ്ററിയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് ബസ് ചാര്‍ജ് ചെയ്യാന്‍ മണിക്കൂറുകള്‍ എടുത്തേക്കാം. അതേസമയം, ഹൈഡ്രജന്‍ മിനിറ്റുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ ഒരു ഇന്ധന സെല്‍ വാഹനത്തില്‍ നിറയ്ക്കാന്‍ കഴിയും, ഒരു ആന്തരിക ജ്വലന എഞ്ചിന്‍ ഫോസില്‍ ഇന്ധനങ്ങള്‍ ഉപയോഗിച്ച് റീഫില്‍ ചെയ്യാന്‍ കഴിയും.
ഹൈഡ്രജന്‍ ഫ്യുവല്‍ സെല്‍ വാഹനങ്ങള്‍ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദമാണോ?
ബാറ്ററിയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങളില്‍ എമിഷന്‍ നടക്കുന്നില്ലെന്ന് അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നില്ല, മറിച്ച് അവ ടെയില്‍ പൈപ്പ് എമിഷന്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നില്ല എന്നതാണ്. രാജ്യത്തെ വൈദ്യുതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ഫോസില്‍ ഇന്ധനങ്ങളില്‍ നിന്നാണ് വരുന്നതെന്നതിനാല്‍, നിലവില്‍ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഹൈഡ്രജന്റെ ഉറവിടം ഫോസില്‍ ഇന്ധനങ്ങള്‍ ആയതിനാല്‍, ഈ വാഹനങ്ങള്‍ അവയുടെ ഉപയോഗത്തില്‍ വലിയ അളവില്‍ ഉദ്വമനം ഉണ്ടാക്കുന്നു. എന്നാല്‍ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന വൈദ്യുതി സ്രോതസ്സുകളിലേക്ക് നാം നീങ്ങുന്നതുപോലെ, ഭാവിയില്‍ ഹൈഡ്രജന്‍ ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന രീതികളിലേക്കും നമുക്ക് നീങ്ങാം. അതിനാല്‍, ഈ വാഹനങ്ങള്‍ ഇപ്പോള്‍ ഉദ്വമനത്തില്‍ സംഭാവന നല്‍കിയാലും, അവയ്ക്ക് ആവശ്യമായ ഇന്ധനം സൗരോര്‍ജ്ജം, കാറ്റ് ഊര്‍ജ്ജം തുടങ്ങിയ പുനരുല്‍പ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന രീതികള്‍ ഉപയോഗിച്ച് നിര്‍മ്മിക്കാം.
