ചന്ദ്രയാൻ-3 ദൗത്യം: ഐഎസ്ടിആർഎസി, എംഒഎക്സ് എന്നിവയുടെ പങ്കെന്ത്?

ചന്ദ്രയാൻ -3 ന്റെ ലാൻഡർ മൊഡ്യൂൾ ചന്ദ്രന്റെ ഉപരിതലത്തിൽ ഇറങ്ങാൻ തയ്യാറെടുക്കുമ്പോൾ, ഐഎസ്ആർഒയുടെ ആഎസ്ടിആർഎസി കേന്ദ്രവും എംഒഎക്സും നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കും. ഇന്ത്യൻ സ്പേസ് റിസർച്ച് ഓർഗനൈസേഷന്റെ ബെംഗളൂരുവിലെ ടെലിമെട്രി, ട്രാക്കിംഗ് ആൻഡ് കമാൻഡ് (ഐഎസ്ടിആർഎസി) കേന്ദ്രം കമാൻഡ് ട്രാക്കിംഗ് പിന്തുണ നൽകുമ്പോൾ, അതിന്റെ അത്യാധുനിക മിഷൻ കൺട്രോൾ ഫെസിലിറ്റി അല്ലെങ്കിൽ എംഒഎക്സ് ദൗത്യം നിരീക്ഷിക്കുന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞരെ കാണും.

ഐഎസ്ടിആർഎസി കേന്ദ്രം

ഒരു റോക്കറ്റ് ഉപഗ്രഹമോ ബഹിരാകാശ പേടകമോ വിക്ഷേപിക്കുന്ന സമയം മുതൽ ഭ്രമണപഥത്തിലേക്ക് എത്തിക്കുന്ന ഉപഗ്രഹത്തിന്റെ ലൈഫ് സ്പാനും ടെലിമെട്രി, ട്രാക്കിംഗ്, കമാൻഡ് സേവനങ്ങൾ ഐഎസ്ടിആർഎസി കേന്ദ്രം നൽകുന്നു.

ബെംഗളൂരു, ലഖ്‌നൗ, മൗറീഷ്യസ്, ശ്രീഹരിക്കോട്ട, പോർട്ട് ബ്ലെയർ, തിരുവനന്തപുരം, ബ്രൂണെ, ബിയാക് (ഇന്തോനേഷ്യ), ഡീപ് സ്‌പേസ് നെറ്റ്‌വർക്ക് സ്റ്റേഷനുകൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഗ്രൗണ്ട് സ്റ്റേഷനുകളുടെ ശൃംഖല ഐഎസ്ടിആർഎസിക്ക് ഉണ്ട്.

ചൊവ്വയിലേക്കുള്ള മംഗൾയാൻ, ചന്ദ്രയാൻ 1, 2, 3 ചന്ദ്രനിലേക്കും പോലുള്ള ഐഎസ്ആർഒ ആഴത്തിലുള്ള ബഹിരാകാശ ദൗത്യങ്ങളുടെ മിഷൻ ഓപ്പറേഷൻ സെന്ററിന്റെ സ്ഥാനമാണ് ഐഎസ്ടിആർഎസി. ഇത് പേടകത്തിൽ നിന്ന് ഡാറ്റ സ്വീകരിക്കുകയും അതിലേക്ക് കമാൻഡുകൾ ആശയവിനിമയം ചെയ്യുകയും ചെയ്യും.

ഐഎസ്ആർഒയുടെ ബഹിരാകാശ ദൗത്യത്തിനായി ബെംഗളൂരുവിന് പുറത്ത് സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള ഒരു ഡീപ് സ്പേസ് നെറ്റ്‌വർക്കുമായി ഐഎസ്ടിആർഎസി നെറ്റ്‌വർക്കുചെയ്‌തു. കൂടാതെ യുഎസിലെ ജെറ്റ് പ്രൊപ്പൽഷൻ ലബോറട്ടറിയുടെയും ചന്ദ്രയാൻ -3 നായുള്ള യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെയും ഗ്രൗണ്ട് സ്റ്റേഷനുകളുമായും ഇത് ബന്ധിപ്പിക്കും.

മിഷൻ ഓപ്പറേഷൻസ് സെന്റർ അല്ലെങ്കിൽ എംഒഎക്സ്

എംഒഎക്സിൽ ഒരു മിഷൻ കൺട്രോൾ റൂമും 24×7 ബഹിരാകാശ പേടകത്തെ നിരീക്ഷിക്കുന്ന ഒരു മിഷൻ അനാലിസിസ് റൂമും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഐഎസ്ടിആർഎസിയിൽ രണ്ട് എംഒഎക്സ് കോംപ്ലക്സുകളുണ്ട്.

ചന്ദ്രയാൻ -3 വിക്ഷേപിച്ചതു മുതൽ, ബഹിരാകാശ പേടകത്തിന്റെ ഷെൽഫ് ലൈഫും മറ്റ് ഫ്ലൈറ്റ് പാരാമീറ്ററുകളും എംഒഎക്സിൽ നിന്ന് നിയന്ത്രിച്ചു. 2008-ൽ ചന്ദ്രയാൻ -1 ഫ്ലൈ-ബൈ-ദി-മൂൺ ദൗത്യത്തിനായി ഐഎസ്ടിആർഎസിയിൽ എംഒഎക്സ് സൗകര്യങ്ങൾ ആദ്യമായി സ്ഥാപിച്ചു.

ഒരു ബഹിരാകാശ പേടകം നിരീക്ഷിക്കാൻ എംഒഎക്സിന് 100-ലധികം ശാസ്ത്രജ്ഞരെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ കഴിയും. എംഒഎക്സ് ഒരു ഓപ്പറേഷൻ തിയറ്ററിനോട് സാമ്യമുള്ളതാണ്. ഗ്യാലറിയുടെ ഇരുവശത്തുമായി ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഇരിക്കുന്നു, ബഹിരാകാശ പേടകത്തിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്നു. ബഹിരാകാശ പേടകങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള കാര്യങ്ങൾ വിലയിരുത്തുന്നതിന് 1,000 പരാമീറ്ററുകൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നു.