ഒരു രാഷ്ട്രം, ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ്; എന്താണ് സർക്കാരിന് മുന്നിലുള്ള പ്രധാന നിയമ വെല്ലുവിളികൾ?

ഭരണഘടനയിലെ വ്യാപകമായ മാറ്റങ്ങൾ, പുതിയ നിയമനിർമ്മാണങ്ങൾ, സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് തമ്മിലുള്ള സമവായം, തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷമുള്ള സങ്കീർണതകൾ: "ഒരു രാജ്യം, ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ്" എന്ന ആശയം നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ സർക്കാരിന് മുന്നിലുള്ള പ്രധാന നിയമ വെല്ലുവിളികൾ ഇവയാണ്.

ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നടത്താൻ അനുവദിക്കുന്നതിനായി ലോക്‌സഭയുടെയോ സംസ്ഥാന നിയമസഭയുടെയോ കാലാവധി മാറ്റുന്നതിലെ ആദ്യത്തെ വെല്ലുവിളി അഞ്ച് വർഷത്തെ കാലാവധിയുടെ ഭരണഘടനാപരമായി നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള പരിധിയാണ്. ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 83(2), 172(1) എന്നിവ ലോക്‌സഭയ്ക്കും അസംബ്ലികൾക്കും യഥാക്രമം "അഞ്ച് വർഷം", എന്നും അതിൽ കൂടാൻ പാടില്ല എന്നും കാലാവധി നിശ്ചയിക്കുന്നു. തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഒരു സർക്കാർ വീഴുമ്പോൾ സഭ പിരിച്ചുവിടുന്നതൊഴിച്ചാൽ വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് ചില അപവാദങ്ങളുണ്ട്.

1951 ലെ ജനപ്രാതിനിധ്യ നിയമത്തിന്റെ 14, 15 വകുപ്പുകൾ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്ന പ്രക്രിയയെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ഭരണഘടനയുടെ അഞ്ച് വർഷത്തെ പരിധിക്ക് അനുസൃതമായി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താൻ വിളിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്നു.

ഒരു സഭ പിരിച്ചുവിടുമ്പോൾ അതിന്റെ കാലാവധി കുറയ്ക്കാനാകുമെങ്കിലും, സർക്കാർ രാജിവച്ചാൽ അത് സംഭവിക്കാം. ഒരു വിപുലീകരണത്തിന് ഭരണഘടനയിൽ കാര്യമായ കൂട്ടിച്ചേർക്കൽ ആവശ്യമാണ്. ഈ വ്യവസ്ഥകളിൽ ഭേദഗതി വരുത്തണമെങ്കിൽ പാർലമെന്റിന്റെ ഇരുസഭകളിലും മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭൂരിപക്ഷം ആവശ്യമാണ്. സാധ്യമായ ഈ ഭേദഗതിക്ക് പകുതി സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ അംഗീകാരം ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും, നിയമസഭ നേരത്തെ പിരിച്ചുവിടുന്നത് പരിഗണിക്കുകയാണെങ്കിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ സമവായം പ്രധാനമാണ്.

ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 356 പ്രകാരം ഒരു സംസ്ഥാനത്ത് രാഷ്ട്രപതി ഭരണം ഏർപ്പെടുത്തുന്നത് സംസ്ഥാനത്ത് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വൈകിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള അപൂർവമായ ആക്ഷേപമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, സംസ്ഥാനത്ത് "ഭരണഘടനാ സംവിധാനത്തിന്റെ തകർച്ച" ഉണ്ടാകുമ്പോൾ മാത്രമേ ഗവർണറുടെ ശുപാർശയിൽ രാഷ്ട്രപതിക്ക് ഈ അധികാരം ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയൂ. ഇതിനും ഒരു ഭേദഗതി ആവശ്യമായി വന്നേക്കാം.

നിയമത്തിൽ ഈ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും, തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷം നിർണായക പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാകും. തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഏറ്റവും വലിയ ഒറ്റക്കക്ഷി ഉയർന്നുവരാൻ കഴിയാതെ വരുമ്പോൾ തൂക്കുസഭയുടെ സാധ്യതയും നേരത്തെയുള്ള വോട്ടെടുപ്പിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, 2014-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി പിന്തുണ പിൻവലിച്ചതിന് ശേഷം 49 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടി സർക്കാർ തകരുമ്പോൾ 2015-ൽ ഡൽഹിയിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നേരത്തെയായിരുന്നു.

പത്താം ഷെഡ്യൂളിന് കീഴിലുള്ള കൂറുമാറ്റങ്ങളും ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്ത നിശ്ചിത കാലാവധിക്കിടയിലുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ പ്രധാന ഘടകമാണ്. തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗം പാർട്ടി മാറുമ്പോൾ അവർക്ക് പുതിയ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ച് വീണ്ടും സഭയിൽ പ്രവേശിക്കാം. 2018 ലെ ഒരു കരട് റിപ്പോർട്ടിൽ, ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളുടെ അഞ്ച് വർഷത്തെ ഷെഡ്യൂൾ നിലനിർത്തുന്നതിന് മാത്രം മിഡ്‌ടേം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നിയമ കമ്മീഷൻ നിർദ്ദേശിച്ചു.

മുഖ്യമന്ത്രിമാരോ പ്രധാനമന്ത്രിയോ സഭയിൽ അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെ അഭിമുഖീകരിക്കുമ്പോൾ ഇടക്കാല തിരഞ്ഞെടുപ്പിനും സാധ്യതയുണ്ട്. ലോക്‌സഭയിൽ കുറഞ്ഞത് ഏഴ് തവണയെങ്കിലും ഇടക്കാല തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നടന്നിട്ടുണ്ട്. 1999 ൽ അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി വിശ്വാസവോട്ടെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ടപ്പോൾ സർക്കാർ രൂപീകരിച്ച് 13 മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 12-ാം ലോക്‌സഭ പിരിച്ചുവിട്ടു.