പുതുവർഷ പുലരിയിൽ പുതുതുടക്കവുമായി ഐഎസ്ആർഒ; ഒപ്പം കേരളത്തിന്റെ പെൺകരുത്തും

ആദ്യ എക്സ്-റേ പോളാരിമീറ്റർ സാറ്റലൈറ്റ് (എക്സ്പോസാറ്റ്) വിക്ഷേപിച്ച് പുതുവർഷത്തെ വരവേൽക്കുകയാണ് ഇന്ത്യൻ സ്പേസ് റിസർച്ച് ഓർഗനൈസേഷൻ (ഐഎസ്ആർഒ). പ്രൈമറി പേലോഡ് എക്‌സ്‌പോസാറ്റും മറ്റ് 10 ഉപഗ്രഹങ്ങളുമുള്ള പിഎസ്‌എൽവി-സി 58 റോക്കറ്റ് തിങ്കളാഴ്ച രാവിലെ 9.10ന് ശ്രീഹരിക്കോട്ടയിലെ സതീഷ് ധവാൻ സ്‌പേസ് സെന്ററിൽ നിന്ന് വിക്ഷേപിച്ചു. എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണവും അതിന്റെ കോസ്മിക് സ്രോതസ്സുകളും പഠിക്കുക എന്നതാണ് ദൗത്യത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം. പൂജപ്പുര  എൽബിഎസ് വനിതാ കേളേജിലെ വിദ്യാർത്ഥിനികൾ നിർമ്മിച്ച അൾട്രാ വയലറ്റ് രശ്മികളെ കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിനു സഹായിക്കുന്ന ഉപഗ്രഹമായ വി-സാറ്റ് (v-sat)  ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

ഇത്തരത്തലുള്ള ലോകത്തിലെ തന്നെ രണ്ടാമത്തെ ദൗത്യമാണ് എക്സ്പോസാറ്റ്. 2021-ൽ, സോഫ്റ്റ് എക്സ്-റേ ബാൻഡിനുള്ളിൽ എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണ അളവുകൾ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിനും നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുമായി നാസ ഇമേജിംഗ് എക്സ്-റേ പോളാരിമെട്രി എക്സ്പ്ലോറർ (IXPE) വിക്ഷേപിച്ചിരുന്നു, എന്നാൽ എക്സ്പോസാറ്റ് മീഡിയം എക്സ്-റേ ബാൻഡിനുള്ളിലായിരുന്നു പ്രവർത്തിപ്പിച്ചത്.

#WATCH | PSLV-C58 XPoSat Mission launch | ISRO launches X-Ray Polarimeter Satellite (XPoSat) from the first launch-pad, SDSC-SHAR, Sriharikota in Andhra Pradesh.

(Source: ISRO) pic.twitter.com/ua96eSPIcJ

— ANI (@ANI) January 1, 2024

രണ്ട് പേലോഡുകളെ വഹിക്കാൻ കഴിവുള്ളവയാണിവ എന്നാണ് ഐഎസ്ആർഒ അറിയിച്ചത്. എക്സ്-റേകളിലെ പോളാരിമീറ്റർ ഉപകരണം (POLIX),എക്സ്-റേ സ്പെക്ട്രോസ്കോപ്പി ആൻഡ് ടൈമിംഗ് (XSPECT). എക്സ്-റേകളിലെ പോളാരിമീറ്റർ ഉപകരണം   വിവിധ വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള 40 ശോഭയുള്ള ജ്യോതിശാസ്ത്ര സ്രോതസ്സുകൾ നിരീക്ഷിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു; എക്സ്-റേ സ്പെക്ട്രോസ്കോപ്പി ആൻഡ് ടൈമിംഗ് വ്യത്യസ്ത ദ്രവ്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്ന വൈദ്യുതകാന്തിക സ്പെക്ട്രം പഠിക്കും, എന്നും ഐഎസ്ആർഒ അറയിച്ചു.

സെലസ്റ്റിയൽ സ്രോതസ്സുകളുടെ റേഡിയേഷൻ മെക്കാനിസവും ജ്യാമിതിയും പരിശോധിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു നിർണായക ഡയഗ്നോസ്റ്റിക് ഉപകരണമായി എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണം പ്രവർത്തിക്കുന്നു. തമോദ്വാരങ്ങൾ, ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രങ്ങൾ, സജീവ ഗാലക്‌സി ന്യൂക്ലിയസുകൾ തുടങ്ങിയ സെലസ്റ്റിയൽ വസ്തുക്കളെക്കുറിച്ചുള്ള എക്‌സ്-റേ ധ്രുവീകരണ അളവുകളിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ അവയുടെ ഭൗതികശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഗ്രാഹ്യത്തെ ഗണ്യമായി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള കഴിവുണ്ട്.

പൂർണ്ണമായും ബെംഗളൂരു ആസ്ഥാനമായുള്ള രണ്ട് സ്ഥാപനങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചതാണ് - ISRO യുടെ UR റാവു സാറ്റലൈറ്റ് സെന്റർ, രാമൻ റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് - XPoSat 2008 ൽ ആശയം രൂപീകരിക്കുകയും ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുമായുള്ള ഔപചാരിക കരാർ 2015 ൽ ഒപ്പുവെക്കുകയും ചെയ്തു.