തട്ടിപ്പിന്റെ "സുഭാഷിതം" നാല് വർഷം കൊണ്ട് 1740 കോടി വെട്ടിച്ച തട്ടിപ്പുകാരന്റെ കഥ

ദേവഭൂമിയുടെ തൊട്ടിലിൽ, ഗംഭീരമായ ഹിമാലയൻ പർവതങ്ങൾക്കും വിശാലമായ തേയിലത്തോട്ടങ്ങൾക്കും ഇടയിൽ, വൻ ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസി കുംഭകോണം ഏകദേശം നാല് വർഷമായി അനിയന്ത്രിതമായി തഴച്ചുവളർന്നാണ് 1,740 കോടി രൂപയുടെ തട്ടിപ്പ് നടന്നത്.  ഈ സംഭവത്തെ കുറിച്ച് ഒരു സ്വതന്ത്ര എംഎൽഎ ഹിമാചൽ പ്രദേശ് നിയമസഭയിൽ അടുത്തിടെ നടത്തിയ പരാമർശത്തിന് മുമ്പ്,  കോടികളുടെ തട്ടിപ്പ് ആരും അറിഞ്ഞ മട്ട് കാണിച്ചില്ല. തുടർന്ന് അന്വേഷിക്കാൻ വെപ്രാളപ്പെട്ട്  സുരക്ഷാ ഏജൻസികളെ ചുമതലപ്പെടുത്തി.

2018 മുതൽ 2022 വരെ തഴച്ചുവളർന്ന ഈ അഴിമതിയിൽ ഒരു സൂത്രധാരനും അയാളുടെ ഏജന്റുമാരും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്ന് പ്രത്യേക അന്വേഷണ സംഘത്തിന്റെ (എസ്‌ഐടി) ഏകദേശം രണ്ട് മാസത്തെ അന്വേഷണം വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. ഈ തട്ടിപ്പിന് പിന്നിൽ പ്രവർത്തിച്ച  പലരും നേരത്തെ വിരമിച്ച സുരക്ഷാ, പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരായിരുന്നു. "ടീം ലീഡേഴ്സ്" ആയി പ്രവർത്തിക്കാനാണ് പലരും നേരത്തെ വിരമിച്ചത്.

2018-ൽ  കോർവിയോ കോയിൻ (Korvio Coin - KRO), 2020-ൽ  ഡി ജി ടി (DGT) കോയിൻ എന്നിങ്ങനെ വ്യാജ ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസികളിൽ നിക്ഷേപിച്ചാൽ 11 ശതമാനം വരെ ലാഭം ലഭിക്കുമെന്ന വാഗ്ദാനത്തിൽ രണ്ടര  ലക്ഷം പേർ വീണുപോയതായി അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു. ഈ വർഷം ഒക്‌ടോബർ 19-ന് ആരംഭിച്ച പ്രത്യേക ഹെൽപ്പ് ലൈനിൽ ലഭിച്ച 350 പരാതികളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിശോധിച്ചാൽ , ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ കംഗ്ര, മാണ്ഡി, ഹമീർപൂർ, ഉന ജില്ലകളിലെ നിവാസികളാണ് ഇരകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും. വിവിധ റോഡ് പദ്ധതികൾക്കായി ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നതിന് സർക്കാരിൽ നിന്ന് നഷ്ടപരിഹാരമായി ലഭിച്ച പണമാണ് ഇവർ ഇതിൽ 'നിക്ഷേപിച്ചു'. കുറച്ച് 'നിക്ഷേപകർ' പഞ്ചാബിലെ ഫഗ്വാരയിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്.

“പൊതുജനങ്ങൾക്ക് അന്ധമായി വിശ്വസിക്കുന്ന - വിരമിച്ച സൈന്യത്തെ ഏൽപ്പിക്കുന്നത് പ്രധാന പ്രതിയുടെ മാസ്റ്റർസ്ട്രോക്കായിരുന്നു. ഉദ്യോഗസ്ഥർ, രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളുടെ പ്രാദേശിക പ്രവർത്തകർ, പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ, വിരമിച്ച സർക്കാർ ജീവനക്കാർ - ഈ വ്യാജ ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന്. ലാഭത്തിനും ടീം ലീഡർമാരുടെ സ്ഥാനത്തിനും വേണ്ടി പ്രതികൾക്ക് വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കാൻ ഇത്തരക്കാരെ വശീകരിച്ചു. പ്രാരംഭ റിട്ടേണുകൾ വളരെ മികച്ചതായിരുന്നു, ഏകദേശം 1,000 പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ ടീം ലീഡറാകാൻ ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ വോളന്ററി റിട്ടയർമെന്റ് സ്കീം (വിആർഎസ്) തിരഞ്ഞെടുത്തു." എന്ന് ഈ കേസ് അന്വേഷിക്കുന്ന  12 അംഗ പ്രത്യേക അന്വേഷണ സംഘത്തിന്റെ  തലവനായ ധർമശാല പൊലീസ് ഡെപ്യൂട്ടി ഇൻസ്‌പെക്ടർ ജനറൽ (ഡിഐജി) അഭിഷേക് ദുലാർ പറഞ്ഞു.

ഒരു എസ്‌ഐടി ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു, “സൂത്രധാരൻ ഒഴികെ, അഴിമതിയിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്നവരിൽ പ്രധാനമായും മൂന്ന് വിഭാഗങ്ങളുണ്ട്. ആദ്യത്തേത്, ഏറ്റവും കൂടുതൽ സമ്പാദിച്ചവർ. രണ്ടാമത്തേത്, നിക്ഷേപകരെ നേടുന്നതിനായി താഴെതട്ടിൽ  പ്രവർത്തിച്ച ടീം ലീഡർമാർ. മൂന്നാമത്തേത്, ഇരകൾ.

നവംബർ 8 വരെ മൂന്ന് പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഉൾപ്പെടെ 19 പ്രതികളെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്ന് എസ് ഐ ടി തലവനായ അഭിഷേക് ദുലാർ പറഞ്ഞു  അവരുടെ ജംഗമ, സ്ഥാവര സ്വത്തുക്കൾ കണ്ടുകെട്ടാൻ അനുവദിക്കുന്ന 2019 ലെ അനിയന്ത്രിതമായ നിക്ഷേപ പദ്ധതികളുടെ കർശനമായ നിരോധന നിയമം (BUDS)  അഥവാ ബഡ്സ് പ്രകാരമാണ് കേസെടുത്തിരിക്കുന്നത്. സംസ്ഥാനത്ത് ബഡ്‌സ് നിയമപ്രകാരമുള്ള ആദ്യ കേസാണിതെന്ന് ഡി ഐ ജി പറഞ്ഞു.

സൂത്രധാരന്റെ ഓട്ടം

ഈ തട്ടിപ്പിന് പിന്നിൽ നേരത്തെ വിവിധ സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന മാണ്ഡിയിലെ താമസക്കാരനായ സുഭാഷ് ശർമ്മ (42) ആണെന്ന് എസ്ഐടി പറയുന്നു. സുഭാഷ് ശർമ്മ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന കമ്പനികളിൽ ചില മൾട്ടി ലെവൽ മാർക്കറ്റിങ് (എംഎൽഎം) പദ്ധതികളിൽ ഇയാൾ ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു. മെയ് മാസത്തിൽ സുഭാഷ് ദുബായിലേക്ക് രക്ഷപ്പെട്ടതെന്നാണ് ഹിമാചൽ പ്രദേശ് പൊലീസ് കരുതുന്നത്.

തട്ടിപ്പ് പുറത്തുവരാൻ തുടങ്ങിയതോടെ, 2023 മെയ് മാസത്തോടെ നിക്ഷേപം അവർക്ക് തിരികെ നൽകുമെന്ന് ഉറപ്പുനൽകാൻ സുഭാഷ് 2022 ഡിസംബർ നാലിന്  അസംതൃപ്തരായ നിക്ഷേപകരുടെ യോഗം ഡൽഹിയിൽ  വിളിച്ചു ചേർത്തതായി പറയപ്പെടുന്നു.  പണം നൽകുന്നതിന് പകരം  ഭാര്യയെയും രണ്ട് മക്കളെയും മാണ്ഡിയിലെ ഭാര്യയുടെ വീട്ടിൽ ഉപേക്ഷിച്ച് സുഭാഷ് ഒളിച്ചോടി. സുഭാഷിന്റെ കൂട്ടുപ്രതികളായ ഹേംരാജ് താക്കൂർ, സുഖ്‌ദേവ് താക്കൂർ എന്നിവരും മാണ്ഡി ജില്ലയിൽ നിന്നുള്ളവരാണെന്ന് അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.

“ഹേംരാജ്, സുഖ്‌ദേവ്, പരസ് റാം സൈനി, ഗോവിന്ദ് ഗോസ്വാമി എന്നിവർ സുഭാഷിന്റെ കീഴിൽ നേരിട്ട് പ്രവർത്തിച്ചവരായിരുന്നു. സുഖ്‌ദേവിനെയും ഹേംരാജിനെയും ഗുജറാത്തിൽ നിന്ന് ഒക്ടോബർ മൂന്നിന്  അറസ്റ്റ് ചെയ്തപ്പോൾ മറ്റുള്ളവരെ ഹിമാചൽ, പഞ്ച്കുല (ഹരിയാന), സിരാക്പൂർ (പഞ്ചാബ്) എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നാണ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തതെന്ന് അടുത്തിടെ നടന്ന അറസ്റ്റുകളെക്കുറിച്ച് എസ്‌ഐടിയിലെ ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥൻ  പറഞ്ഞു.

സുഭാഷ്, 2021-ൽ ‘നെൽസൺ മണ്ടേല നൊബേൽ പുരസ്‌കാരം’ നേടിയ ഒരാളായി സ്വയം പരിചയപ്പെടുത്തുമെന്ന് സുഖ്‌ദേവ് പറഞ്ഞു. പ്രാദേശിക പത്രങ്ങൾ കവറേജിനു പുറമേ, ഈ തട്ടിപ്പുകാർ തന്നെ  സംഘടിപ്പിച്ച ഒരു പരിപാടിയിൽ മുൻ എംഎൽഎ ഉൾപ്പെടെ അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു

തട്ടിപ്പിന്റെ ഭാഗമായി ഹിമാചൽ പ്രദേശ്, ചണ്ഡീഗഡ്, ഗോവ, ബെംഗളൂരു എന്നിവിടങ്ങളിൽ കോർപ്പറേറ്റ് മാതൃകയിലുള്ള മോട്ടിവേഷണൽ സെമിനാറുകൾ സുഭാഷ് സംഘടിപ്പിക്കുമെന്ന് എസ്ഐടി അംഗം പറഞ്ഞു. ഈ ആഡംബര യോഗങ്ങളിൽ , നിക്ഷേപകർ - വാടകയ്‌ക്കെടുത്തതും യഥാർത്ഥവുമായ - അവരുടെ സമ്പന്നമായ കഥയിലൂടെ പ്രേക്ഷകരെ അമ്പരപ്പിക്കുകയും മുഴുവൻ സമയ നിക്ഷേപകരാകാൻ അവർ ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചുവെന്ന് അവകാശപ്പെടുകയും ചെയ്യും. മറ്റ് ഏജന്റുമാരെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നതിനായി 2018 നും 2022 നും ഇടയിൽ ദുബായിലേക്ക് ഏകദേശം 2,000 വിനോദ യാത്രകൾക്കായി സുഭാഷും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹായികളും അവരുടെ “മികച്ച ടീം ലീഡർമാരെ” അയയ്ക്കാൻ ഏകദേശം നാല്  കോടി രൂപ ചെലവഴിച്ചതായി അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.

മുൻ സൈനികനും കാൻഗ്ര ജില്ലയിലെ കരാന ഗ്രാമവാസിയുമായ സഞ്ജയ് കുമാർ (49) ആണ് തട്ടിപ്പിന് ഇരയായവരിൽ ഒരാൾ. “രണ്ട് രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകരും യൂണിഫോം ധരിച്ച പൊലീസ് കോൺസ്റ്റബിളും 2021 ജൂണിൽ നിക്ഷേപം നടത്താൻ എന്നെ സമീപിച്ചു. പൊലീസുകാരന്റെ പേര് ഇപ്പോൾ ഞാൻ മറന്നുപോയെങ്കിലും, താൻ നേടിയ ലാഭത്തെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം വളരെ വാചാലനായിരുന്നുവെന്ന് ഓർക്കുന്നു. ഒരു മുഴുവൻ സമയ നിക്ഷേപകനാകാൻ ഉടൻ തന്നെ വിആർഎസ് തിരഞ്ഞെടുക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം എന്നോട് പറഞ്ഞു. ഒരു പൊലീസുകാരൻ പദ്ധതിയെ കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ അനുകൂലമായി സംസാരിക്കുമ്പോൾ, അത് സുരക്ഷിതമായിരിക്കണമെന്ന് ഞാൻ കരുതി, ”അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

തന്റെ സ്‌മാർട്ട്‌ഫോണിൽ ഒരു ആപ്പ് ഡൗൺലോഡ് ചെയ്‌ത് അയാൾക്ക് ഒരു ഡിജിറ്റൽ ഐഡി നൽകുകയും  ഒരു ഡിജിറ്റൽ 'കോർവിയോ വാലറ്റ്' ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്ത ഒരാൾക്ക് 37,500 രൂപ നൽകിയതായി സഞ്ജയ് പറയുന്നു.

രണ്ടര ലക്ഷം നിക്ഷേപകരിൽ ഓരോരുത്തർക്കും ‘ഡിജിറ്റൽ ഐഡി’ നൽകിയപ്പോൾ അവരുടെ ബന്ധുക്കളുടെ പേരിൽ നിക്ഷേപിച്ച 80,000 പേർക്ക് ‘യുണീക്ക് ഐഡി’ നൽകിയതായി അന്വേഷണത്തിൽ കണ്ടെത്തി.

“ആറു മാസം, എനിക്ക് പ്രതിവാര റിട്ടേൺ ലഭിച്ചു. എന്റെ 100  കെ ആർ ഒ (KRO) നാണയങ്ങളിൽ 10 എണ്ണം വിറ്റപ്പോൾ എനിക്ക് 25,000 രൂപ പണമായി ലഭിച്ചു. അതോടെ  ഞാൻ ഏകദേശം 4.50 ലക്ഷം രൂപ എന്റെ ഭാര്യയുടെയും സഹോദരന്റെയും അളിയന്റെയും പേരിൽ നിക്ഷേപിച്ചു. എന്റെ ഡിജിറ്റൽ ഐഡിയുമായി ലിങ്ക് ചെയ്‌ത യുനിക്ക് ഐഡികൾ അവർക്ക് നൽകി. ആ പണമെല്ലാം ഇപ്പോൾ തീർന്നു,” ആ തീരുമാനത്തിൽ അദ്ദേഹം പശ്ചാത്തപിക്കുന്നു.

 “ഞങ്ങൾ തെറ്റായ വാഗ്ദാനങ്ങളിൽ വീണതിന് കാരണം ഞങ്ങളെ സമീപിച്ചത് അപരിചതരായിരുന്നില്ല.  വിരമിച്ച കോൺസ്റ്റബിളായ സുനിൽ കുമാർ സ്യാലും പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകരായ ദിനേശ് കുമാറും വിപിൻ കുമാറും ഇടയ്ക്കിടെ ഞങ്ങളുടെ പ്രദേശം സന്ദർശിച്ച് നിക്ഷേപം നടത്താൻ ഞങ്ങളെ പ്രേരിപ്പിച്ചു." എന്ന് തട്ടിപ്പിലൂടെ 2.80 ലക്ഷം രൂപ നഷ്ടപ്പെട്ട കാൻഗ്രയിലെ നഗരപ്രാന്തമായ ഡെഹ്‌റയിലെ താമസക്കാരനായ രഞ്ജീത് ഗുലാരിയ പറഞ്ഞു,

2020-ൽ വിആർഎസ് എടുക്കുന്നതിന് മുമ്പ് സുനിൽ ഹമീർപൂർ ജില്ലയിലെ സൈബർ സെല്ലിൽ ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു. ഹമീർപൂരിൽ, നിരവധി വിരമിച്ച പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും സർക്കാർ അധ്യാപകരെയും പദ്ധതിയിൽ നിക്ഷേപിക്കാൻ അദ്ദേഹം പ്രേരിപ്പിച്ചു. മറ്റൊരു ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസി തട്ടിപ്പുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഒക്‌ടോബർ 10ന് സിരാക്പൂരിൽ നിന്നാണ് സുനിലിനെ പഞ്ചാബ് പൊലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. ദിനേശും വിപിനും ഇപ്പോൾ ഒളിവിലാണ്.

എങ്ങനെയാണ് ഈ തട്ടിപ്പ്  നിലനിന്നത്

“ഒറ്റത്തവണ നിക്ഷേപത്തിന് ശേഷം എളുപ്പമുള്ള പണമായതിനാൽ തട്ടിപ്പ് 2019 ൽ തന്നെ ജനപ്രീതി നേടാൻ തുടങ്ങി. ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസി ഡോളറിൽ മാത്രമേ ഇടപാട് നടത്തൂ എന്നും തട്ടിപ്പുകാർ അവകാശപ്പെട്ടു. പ്രതികൾ ഡിജിറ്റൽ നാണയത്തിന്റെ വില നിശ്ചയിക്കും - പ്രാരംഭ മുഖവില 70 രൂപയിൽ നിന്ന്, അവരുടെ മുഖവില 800 മുതൽ 4,000 രൂപ വരെ ഉയർന്നു. പുതിയ നിക്ഷേപകരിൽ നിന്നുള്ള ഫണ്ടുകൾ വഴി പഴയ നിക്ഷേപകർ പണം സമ്പാദിക്കുന്നത് ഉറപ്പാക്കി. അതുകൊണ്ടാണ് ഈ തട്ടിപ്പ്  വർഷങ്ങളോളം അനിയന്ത്രിതമായി നടന്നത്" എന്ന് സി ബി ഐയിലെ  തന്റെ പ്രവർത്തന കാലത്ത് സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പ് കേസുകൾ അന്വേഷിച്ച അനുഭവത്തിൽ ഡിഐജി ദുലാർ പറഞ്ഞു.

ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസിയിലെ അപാകതകളും ക്രിപ്റ്റോ കറൻസി  സംബന്ധിച്ച്  മാറുന്ന മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളും തട്ടിപ്പ് നടത്താൻ പ്രതി ചൂഷണം ചെയ്തതായി മുതിർന്ന പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു.

“2018 ഏപ്രിലിൽ, റിസർവ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ (ആർബിഐ) നിയന്ത്രിത സ്ഥാപനങ്ങളെ ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് നിരോധിച്ചു. അതിനാൽ ഒരു ഡിജിറ്റൽ ഐഡിയിൽ  നിക്ഷേപകർക്ക് അവരുടെ വരുമാനം രസീതുകളില്ലാതെ പണമായി ലഭിച്ചു. 2020ൽ സുപ്രീം കോടതി ഈ ഉത്തരവ് റദ്ദാക്കി. കോടതിയുടെ തീരുമാനത്തെ  പ്രതികൾ തങ്ങളുടെ ബിസിനസ്സ് ഇപ്പോൾ നിയമാനുസൃതമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടാൻ ഉപയോഗിച്ചു. 2022 ബജറ്റിൽ ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസി ആദായനികുതിയുടെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുമെന്ന് റിപ്പോർട്ടുകൾ അവകാശപ്പെട്ടപ്പോൾ അത് അവരെ വളരെയധികം സഹായിച്ചു." ആ പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു.

തട്ടിപ്പിലൂടെ സുഖ്ദേവ് 200 കോടിയും ഹേംരാജും പരാസ്, ഗോവിന്ദ് എന്നിവർ 150 കോടി രൂപ വീതവും സമ്പാദിച്ചതായി ഡിഐജി ദുലാർ പറഞ്ഞു.

മാണ്ഡി, കാൻഗ്ര ജില്ലകളിലെ നാല് പ്രതികളുടെ 9.5 കോടി രൂപ വിലമതിക്കുന്ന വീടുകൾ, ഒഴിഞ്ഞ പ്ലോട്ടുകൾ, വാഹനങ്ങൾ, സ്ഥിര നിക്ഷേപങ്ങൾ (എഫ്‌ഡി) എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള സ്വത്തുക്കൾ ബഡ്‌സ് നിയമപ്രകാരം ഇതുവരെ കണ്ടുകെട്ടിയിട്ടുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. തട്ടിപ്പ് സംഘത്തിലെ തലവന്റെ  മാണ്ഡിയിലെ സ്ഥാവര ജംഗമ സ്വത്തുക്കളും കണ്ടുകെട്ടിയതായി പൊലീസ് അറിയിച്ചു.

എന്നാലും, 2022 ഡിസംബർ മുതൽ ഇരകളായവർ പ്രതിഷേധിചിട്ടും - ടീം നേതാക്കൾ പ്രതിവാര റിട്ടേൺ കിട്ടുന്നത് നിർത്തിയതിനെത്തുടർന്ന് - ഒമ്പത് മാസത്തിന് ശേഷം, കാൻഗ്ര ജില്ലയിലെ ഡെഹ്‌റയിൽ നിന്നുള്ള സ്വതന്ത്ര എം‌എൽ‌എ ഹോഷ്യാർ സിങ് നിയമസഭയിൽ വിഷയം ഉന്നയിച്ചപ്പോൾ മാത്രമാണ് അധികാരികൾ അന്വേഷണം ആരംഭിച്ചതെന്ന്  ഇരകൾ ആരോപിച്ചു.

“അസംബ്ലിയിൽ വിഷയം ഉന്നയിക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിച്ചു, അതിനാൽ ഞാൻ ഒരു ഡമ്മി നിക്ഷേപകൻ വഴി തെളിവുകൾ ശേഖരിച്ചു, അയാൾക്ക് ഡിജിറ്റൽ ഐഡി ലഭിക്കുകയും 600 ഓളം നിക്ഷേപകരുള്ള ഒരു വാട്ട്‌സ്ആപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ അംഗവുമായി. ആ ഗ്രൂപ്പിൽ നിന്ന്, എനിക്ക് 450 നിക്ഷേപകരുടെ ഒരു ലിസ്റ്റ് ലഭിച്ചു - അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും എന്റെ നിയോജക മണ്ഡലത്തിലെ താമസക്കാരാണ് - അവർക്ക് മൊത്തത്തിൽ ആറ് കോടി രൂപ നഷ്ടപ്പെട്ടു. ടീം ലീഡർമാരെയും പ്രധാന പ്രതികളെയും കുറിച്ചുള്ള രേഖകളും ഞാൻ ശേഖരിച്ചു, അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഇപ്പോൾ ജയിലിലാണ്." സിങ് ദി ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസിനോട് പറഞ്ഞു.

തന്റെ മണ്ഡലത്തിലെ ഇരകളെ പൊലീസിൽ പരാതിപ്പെടാൻ സിങ് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, 'നിക്ഷേപം' നടത്താൻ അവരെ ബോധ്യപ്പെടുത്തിയ ഏജന്റുമാർ അവരുടെ പണം തിരികെ നൽകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ച് പലരും പരാതിപ്പെടാൻ മടിക്കുന്നു.

“ഞങ്ങളുടെ ഗ്രാമത്തിലെ ഒരാളുടെ മരുമകനാണ് എന്റെ ഏജന്റ്. ചിലർക്ക് പണം തിരികെ നൽകാമെന്ന് അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ ഉറപ്പ് നൽകിയിട്ടുണ്ട്. പണം തിരികെ ലഭിക്കുമെന്ന് ഞാനും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു, അതിനാലാണ് ഞാൻ ഇതുവരെ പോലീസിൽ പരാതിപ്പെടാത്തത്," ലോവർ സ്‌നെഹ്‌റ ഗ്രാമത്തിലെ ചെറുകിട കർഷകനായ ജീവൻ കുമാർ പറഞ്ഞു, ജീവിതം രണ്ടറ്റം കൂട്ടിമുട്ടിക്കുന്നത് അദ്ദേഹം കൂലിപ്പണിയും ചെയ്യുന്നു.

“ആർക്കെതിരെയാണ് ഞങ്ങൾ പരാതിപ്പെടേണ്ടത്? പദ്ധതിയിൽ നിക്ഷേപിക്കാൻ ഞങ്ങളോട് ആവശ്യപ്പെട്ടയാൾ ഒരു ബന്ധുവാണ്. അയാൾക്കും വലിയ നഷ്ടമാണ് സംഭവിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഞങ്ങളും ഒരു പ്രതിസന്ധിയിലാണ്. ”മറ്റൊരു നിക്ഷേപകനായ സുഖ്‌ജീന്ദർ സിങ് ധധ്‌വാൾ പറഞ്ഞു,