യുപിഐ ക്യൂആർ കോഡ്-സെൻട്രൽ ബാങ്ക് ഡിജിറ്റൽ കറൻസി ഇന്ററോപ്പറബിലിറ്റി: ഇത് പ്രവർത്തിക്കുന്നതെങ്ങനെ?

ബാങ്കുകൾ അവരുടെ സെൻട്രൽ ബാങ്ക് ഡിജിറ്റൽ കറൻസി (CBDC) അല്ലെങ്കിൽ e₹ ആപ്ലിക്കേഷൻ ഉപയോഗിച്ച് യൂണിഫൈഡ് പേയ്‌മെന്റ് ഇന്റർഫേസിന്റെ (UPI) ക്വിക്ക് റെസ്‌പോൺസ് (QR) കോഡിന്റെ ഇന്റർഓപ്പറബിളിറ്റി പ്രാപ്‌തമാക്കുന്നതിനാൽ, റീട്ടെയിൽ ഡിജിറ്റൽ രൂപയുടെ ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഏത് വ്യാപാരി ഔട്ട്ലെറ്റ് യുപിഐ ക്യൂആറിലും സ്‌കാൻ ചെയ്‌ത് ഇടപാടുകൾ നടത്താൻ കഴിയും. വ്യാപാരികൾക്ക് അവരുടെ നിലവിലുള്ള യുപിഐ ക്യൂആർ കോഡുകൾ വഴി ഡിജിറ്റൽ രൂപ പേയ്‌മെന്റുകളും സ്വീകരിക്കാം.

യുപിഐ, സിബിഡിസി എന്നിവയുടെ ഈ സംയോജനം, റീട്ടെയിൽ ഡിജിറ്റൽ രൂപയെ (e₹-R) ഉയർത്തുന്നതിനുള്ള റിസർവ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ (ആർബിഐ) നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാണ്.

എന്താണ് പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമത?

ആർബിഐ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, മറ്റ് പേയ്‌മെന്റ് സിസ്റ്റങ്ങളുമായി സംയോജിച്ച് ഒരു പേയ്‌മെന്റ് സിസ്റ്റം ഉപയോഗിക്കാൻ പ്രാപ്‌തമാക്കുന്ന സാങ്കേതിക അനുയോജ്യതയാണ് ഇന്ററോപ്പറബിളിറ്റി. ഒന്നിലധികം സിസ്റ്റങ്ങളിൽ പങ്കാളികളാകാതെ തന്നെ സിസ്റ്റത്തിലുടനീളമുള്ള പേയ്‌മെന്റ് ഇടപാടുകൾ ഏറ്റെടുക്കാനും സെറ്റിൽ ചെയ്യാനും സിസ്റ്റം ദാതാക്കളെയും വിവിധ സിസ്റ്റങ്ങളിലെ പങ്കാളികളെയും ഇന്ററോപ്പറബിലിറ്റി അനുവദിക്കുന്നു.

പേയ്‌മെന്റ് സംവിധാനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമത അന്തിമ ഉപയോക്താക്കൾക്ക് സഹവർത്തിത്വം, നവീകരണം, കാര്യക്ഷമത എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിന് സഹായിക്കുന്നു.

എന്താണ് യുപിഐ ക്യൂആർ കോഡ്-സിബിഡിസി ഇന്റർഓപ്പറബിളിറ്റി?

ഡിജിറ്റൽ രൂപയുമായുള്ള യുപിഐയുടെ പ്രവർത്തനക്ഷമത എന്നാൽ എല്ലാ യുപിഐ ക്യുആർ കോഡുകളും സിബിഡിസി ആപ്പുകളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതാണ് എന്നാണ്. തുടക്കത്തിൽ, റീട്ടെയിൽ ഡിജിറ്റൽ രൂപയ്‌ക്കായുള്ള പൈലറ്റ് സമാരംഭിച്ചപ്പോൾ, ഇടപാടുകൾ ഏറ്റെടുക്കുന്നതിന് e₹-R ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഒരു പ്രത്യേക ക്യൂആർ കോഡ് സ്കാൻ ചെയ്യേണ്ടിവന്നു. എന്നിരുന്നാലും, രണ്ടിന്റെയും പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമതയോടെ, ഒരൊറ്റ ക്യുആർ കോഡ് ഉപയോഗിച്ച് പേയ്‌മെന്റുകൾ നടത്താം.

ആർബിഐ അല്ലെങ്കിൽ സിബിഡിസി നൽകുന്ന ഡിജിറ്റൽ രൂപ, രൂപയുടെ ഒരു ടോക്കണൈസ്ഡ് ഡിജിറ്റൽ പതിപ്പാണ്. ഉപഭോക്താവിന്റെ നിലവിലുള്ള സേവിംഗ്‌സ് ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുമായി ലിങ്ക് ചെയ്‌തിരിക്കുന്ന ഒരു ഡിജിറ്റൽ വാലറ്റിലാണ് e₹ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഒരു ഉപഭോക്താവിന്റെ അക്കൗണ്ടിലേക്ക് യുപിഐ നേരിട്ട് ലിങ്ക് ചെയ്തിരിക്കുന്നു.

ഉപഭോക്താക്കൾക്കും വ്യാപാരികൾക്കും ഇത് എങ്ങനെ പ്രയോജനം ചെയ്യും?

ഒന്നിലധികം ഡിജിറ്റൽ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾക്കിടയിൽ മാറേണ്ട ആവശ്യമില്ലാതെ തന്നെ ഒരു ഉപഭോക്താവും വ്യാപാരിയും തമ്മിലുള്ള തടസ്സമില്ലാത്ത ഇടപാടുകൾ യുപിഐ, സിബിഡിസി എന്നിവയുടെ പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമത ഉറപ്പാക്കും.

ഒരു ഡിജിറ്റൽ രൂപ ഉപയോക്താവിന് അവരുടെ ദൈനംദിന ആവശ്യങ്ങൾക്ക്, പലചരക്ക് സാധനങ്ങൾ, മരുന്നുകൾ എന്നിവയ്‌ക്ക് ഏത് യുപിഐ ക്യുആർ കോഡുകളിലോ ഏത് വ്യാപാരി ഔട്ട്‌ലെറ്റിലും സ്‌കാൻ ചെയ്‌ത് പണമടയ്‌ക്കാൻ ഇത് അനുവദിക്കും.

ഡിജിറ്റൽ രൂപ പേയ്‌മെന്റുകൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിന് വ്യാപാരികൾ പോലും പ്രത്യേക ക്യുആർ കോഡ് സൂക്ഷിക്കേണ്ടതില്ല. അവർക്ക് നിലവിലുള്ള ക്യുആർ കോഡിൽ സിബിഡിസി പേയ്‌മെന്റുകൾ സ്വീകരിക്കാം.

“സിബിഡിസിയിലെ ഇടപാടുകൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ഞങ്ങൾ യുപിഐ നെറ്റ്‌വർക്ക് പ്രയോജനപ്പെടുത്തും. ഒരു ക്യൂആർ കോഡ് ഉണ്ടാകും സിബിഡിസി ആപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് നിങ്ങൾക്ക് ക്യൂആർ കോഡ് സ്കാൻ ചെയ്യാം. വ്യാപാരിക്ക് സിബിഡിസി അക്കൗണ്ട് ഉണ്ടെങ്കിൽ, പേയ്‌മെന്റ് സിബിഡിസി വാലറ്റിൽ തീർക്കും. ഒരു വ്യാപാരിക്ക് സിബിഡിസി അക്കൗണ്ട് ഇല്ലെങ്കിൽ, യുപിഐ ഉപയോഗിച്ച് പണമടയ്ക്കാനുള്ള ഓപ്ഷൻ ഉണ്ടായിരിക്കും, ”ആർബിഐയുടെ ഡെപ്യൂട്ടി ഗവർണർ ടി റാബി ശങ്കർ ഈ വർഷം ജൂലൈയിൽ പറഞ്ഞു.

എന്താണ് ക്യൂആർ കോഡ്?

ഒരു ക്വിക്ക് റെസ്‌പോൺസ് (ക്യുആർ) കോഡിൽ വെളുത്ത പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഒരു ചതുര ഗ്രിഡിൽ ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്ന കറുത്ത ചതുരങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അവ ക്യാമറ പോലുള്ള ഒരു ഇമേജിംഗ് ഉപകരണത്തിന് വായിക്കാനാകും. നാഷണൽ പേയ്‌മെന്റ് കോർപ്പറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ (എൻപിസിഐ) പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ഏത് ഇനവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ഇതിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.

ക്യുആർ കോഡ് ഒരു ഇതര കോൺടാക്റ്റ്ലെസ് പേയ്‌മെന്റുകളുടെ ചാനലാണ്. ഇടപാടുകാരിൽ നിന്ന് നേരിട്ട് അവരുടെ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകളിലേക്ക് പേയ്‌മെന്റുകൾ സ്വീകരിക്കാൻ ഇത് വ്യാപാരികളെയോ ബിസിനസുകളെയോ അനുവദിക്കുന്നു.

പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമത എങ്ങനെ സഹായിക്കും?

നിലവിൽ, യുപിഐ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പേയ്‌മെന്റ് രീതിയാണ്. അതും സിബിഡിസിയും തമ്മിലുള്ള പരസ്പര പ്രവർത്തനക്ഷമത ഡിജിറ്റൽ രൂപ സ്വീകരിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കും.

നിലവിൽ, 70-ലധികം മൊബൈൽ ആപ്പുകളും 50 ദശലക്ഷത്തിലധികം വ്യാപാരികളും യുപിഐ പേയ്‌മെന്റുകൾ സ്വീകരിക്കുന്നു. റീട്ടെയിൽ ഡിജിറ്റൽ രൂപ ഉപയോഗിക്കുന്ന 1.3 ദശലക്ഷം ഉപഭോക്താക്കളും 0.3 ദശലക്ഷം വ്യാപാരികളും ഉണ്ടെന്ന് ജൂലൈയിൽ ആർബിഐ ഡെപ്യൂട്ടി ഗവർണർ ശങ്കർ പറഞ്ഞു. ജൂലൈയിലെ പ്രതിദിന e₹-R ഇടപാടുകൾ ഏകദേശം 5,000-10,000 ആയിരുന്നു.

യുപിഐയുമായുള്ള സിബിഡിസിയുടെ തടസ്സങ്ങളില്ലാത്ത സംയോജനം ദൈനംദിന ഇടപാടുകളിൽ ഡിജിറ്റൽ കറൻസികളുടെ സ്വീകാര്യതയും ഉപയോഗവും വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് എസ്ബിഐ പറഞ്ഞു.

“ഈ സംയോജനം ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയുടെ ഒരു ഗെയിം ചേഞ്ചർ ആയിരിക്കും,”അതിൽ പറയുന്നു.

എത്ര ബാങ്കുകൾ യുപിഐ, സിബിഡിസി ഇന്റർഓപ്പറബിളിറ്റി പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കിയിട്ടുണ്ട്?

സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ, ബാങ്ക് ഓഫ് ബറോഡ, കൊട്ടക് മഹീന്ദ്ര ബാങ്ക്, യെസ് ബാങ്ക്, ആക്‌സിസ് ബാങ്ക്, എച്ച്‌ഡിഎഫ്‌സി ബാങ്ക്, ഐഡിഎഫ്‌സി ഫസ്റ്റ് ബാങ്ക് എന്നിവയുൾപ്പെടെ കുറച്ച് ബാങ്കുകൾ അവരുടെ ഡിജിറ്റൽ രൂപ ആപ്ലിക്കേഷനിൽ യുപിഐ ഇന്റർഓപ്പറബിളിറ്റി അവതരിപ്പിച്ചു.