മെയ്തി സമുദായത്തിന് പട്ടികവർഗ പദവിക്ക് നൽകിയതിനെ ചൊല്ലിയുള്ള പ്രതിഷേധം മണിപ്പൂരില്‍ സംഘർഷം രൂക്ഷമാകുന്നു. മണിപ്പൂരിൽ ഗോത്ര വിഭാഗങ്ങൾ നടത്തിയ ബഹുജന റാലിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ സംഘർഷമുണ്ടായതിന് മണിക്കൂറുകള്‍ക്കുശേഷം അക്രമങ്ങള്‍ തടയാന്‍ കഴിയാത്ത സാഹചര്യത്തില്‍ എല്ലാ ജില്ലാ മജിസ്‌ട്രേറ്റുകൾക്കും ഷൂട്ട് അറ്റ് സൈറ്റിന് സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാര്‍ ഉത്തരവിട്ടിരുന്നു.
മണിപ്പൂരിലെ ഓൾ ട്രൈബൽ സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയൻ (ATSUM)ആഹ്വാനം ചെയ്ത ‘ഗോത്രവർഗ ഐക്യദാർഢ്യ മാർച്ചിൽ’പലയിടത്തും അക്രമാസക്തമായ സംഘർഷങ്ങൾ ഉണ്ടായതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയാണ് ഉത്തരവ്. ഏപ്രിൽ 19ലെ മണിപ്പൂർ ഹൈക്കോടതി നിർദ്ദേശത്തെ തുടർന്ന് ഗോത്രവർഗക്കാരല്ലാത്ത മെയ്തി സമുദായത്തിനു പട്ടികവർഗ പദവി നൽകിയതിനെ ചൊല്ലിയാണ് സംസ്ഥാനത്ത് പ്രതിഷേധം ഉടലെടുത്തത്.
മണിപ്പൂർ ഹൈക്കോടതിയുടെ നിർദ്ദേശം എന്തായിരുന്നു?
ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 64.6 ശതമാനം വരുന്ന മെയ്തീസ് മണിപ്പൂരിലെ ഏറ്റവും വലിയ വിഭാഗമാണ്. 1949-ൽ മണിപ്പൂർ നാട്ടുരാജ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ യൂണിയനിൽ ലയിപ്പിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് തങ്ങളെ ഒരു ഗോത്രമായി അംഗീകരിച്ചിരുന്നതായി ഹൈക്കോടതിയിൽ സമർപ്പിച്ച ഒരു ഹർജിയിൽ മെയ്തികൾ വാദിച്ചു. ലയനത്തെത്തുടർന്ന് ഗോത്രമെന്ന നിലയിൽ അവരുടെ സ്വത്വം നഷ്ടപ്പെട്ടതിനാൽ, മെയ്തികളുടെ “പൂർവ്വിക ഭൂമി, പാരമ്പര്യം, സംസ്കാരം, ഭാഷ എന്നിവ സംരക്ഷിക്കാൻ” അവർ എസ്ടി പദവി ആവശ്യപ്പെട്ടു.
മെയ്തീ സമുദായത്തെ പട്ടികവർഗ പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ശുപാർശ കേന്ദ്രത്തിന് അയയ്‌ക്കാത്ത സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ അനാസ്ഥ കാരണം പ്രശ്‌നത്തിൽ തീരുമാനമായില്ലെന്ന് ഏപ്രിൽ 19 ന് മണിപ്പൂർ ഹൈക്കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു. മെയ്തീസിനെ എസ്ടി പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയ കേസ് നാലാഴ്‌ചയ്‌ക്കുള്ളിൽ “വേഗത്തിൽ” പരിഗണിക്കാൻ മണിപ്പൂർ സർക്കാരിനോട് നിർദ്ദേശിച്ച്, കോടതി കേസ് തീർപ്പാക്കി.
ജനസംഖ്യയിലും രാഷ്ട്രീയ പ്രാതിനിധ്യത്തിലും മെയ്തീകൾ ഇതിനകം തന്നെ പ്രബലരായിരുന്നു എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ മണിപ്പൂരിലെ നിലവിലുള്ള ഗോത്രങ്ങളുടെ എതിർപ്പിന് ഇത് കാരണമായി. കൂടാതെ, പ്രബലമായ ഹിന്ദു മെയ്തീസിന്റെ വിഭാഗങ്ങൾ ഇതിനകം എസ്‌സി അല്ലെങ്കിൽ ഒബിസി ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് കീഴിൽ തരംതിരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ഹൈക്കോടതി ഉത്തരവ് കുക്കികളും മെയ്തീകളും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷത്തിനു വഴി വയ്ക്കുകയും ഒടുവിൽ കഴിഞ്ഞ ദിവസങ്ങളിൽ രണ്ട് സമുദായങ്ങളും അക്രമാസക്തമായ ഏറ്റുമുട്ടലിലേക്ക് നീങ്ങുകയും ചെയ്തു. വ്യാഴാഴ്ച സ്ഥിതിഗതികൾ വഷളായതോടെ, സംസ്ഥാന ആഭ്യന്തരവകുപ്പ് “ഷൂട്ട്-അറ്റ്-സൈറ്റ്” ഉത്തരവുകൾ പുറപ്പെടുവിച്ചു.
എന്താണ് “ഷൂട്ട്-അറ്റ്-സൈറ്റ്” ഉത്തരവുകൾ?
മണിപ്പൂരിലെ “നിലവിലുള്ള ക്രമസമാധാന നില കണക്കിലെടുത്ത്” സംസ്ഥാന ഗവർണറുടെ പേരിൽ പുറപ്പെടുവിച്ച ഉത്തരവുകൾ “പൊതു ക്രമവും സമാധാനവും” നിലനിർത്താനും “എല്ലാ ജില്ലാ മജിസ്‌ട്രേറ്റുകൾക്കും സബ് ഡിവിഷണൽ മജിസ്‌ട്രേറ്റുകൾക്കും എല്ലാ എക്സിക്യൂട്ടീവ് മജിസ്‌ട്രേറ്റുകൾ / സ്‌പെഷ്യൽ എക്‌സിക്യൂട്ടീവിനും ഷൂട്ട്-അറ്റ്-സൈറ്റിനുള്ള ഉത്തരവ് ഇടാൻ അധികാരം നൽകുന്നു. സിആർപിസി 1973ന് കീഴിലുള്ള നിയമ വ്യവസ്ഥകൾ പ്രകാരം എല്ലാത്തരം പ്രേരണ, മുന്നറിയിപ്പ്, ന്യായമായ ബലപ്രയോഗം മുതലായവ വഴി സ്ഥിതിഗതികൾ നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയാത്തതുമായ കേസുകളിലാണ് ഇത് ബാധകം.
ഷൂട്ട്-അറ്റ്-സൈറ്റിനുള്ള നിയമ വ്യവസ്ഥകൾ
1973 സിആർപിസി സെക്ഷൻ 41-60, സെക്ഷൻ 149-152 എന്നിവ പ്രകാരം അറസ്റ്റുചെയ്യുന്നതിനോ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ തടയുന്നതിനോ നിയമവിരുദ്ധമായ സമ്മേളനങ്ങൾ പിരിച്ചുവിടുന്നതിനോ ഉള്ള നിയമപരമായ അധികാരങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ “ഷൂട്ട്-അറ്റ്-സൈറ്റ്” അല്ലെങ്കിൽ ഫയറിംഗ് ഓർഡർ പാസാക്കാവുന്നതാണ്.
സിആർപിസിയുടെ സെക്ഷൻ 46 (2) ൽ ഒരു വ്യക്തിയെ അറസ്റ്റുചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡങ്ങളെക്കുറിച്ച് പറയുന്നു. ഒരു വ്യക്തി “അയാളെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യാനുള്ള ശ്രമത്തെ ബലമായി ചെറുക്കുകയോ അറസ്റ്റിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ ശ്രമിക്കുകയോ ചെയ്താൽ, അത്തരം സാഹചര്യത്തിൽ പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥനോ അറസ്റ്റ് നടപ്പിലാക്കാൻ ആവശ്യമായ എല്ലാ മാർഗങ്ങളും ഉപയോഗിക്കാം” എന്ന് വ്യവസ്ഥയിൽ പറയുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, “മരണശിക്ഷയോ ജീവപര്യന്തം തടവോ ലഭിക്കാവുന്ന കുറ്റം ആരോപിക്കപ്പെടാത്ത ഒരു വ്യക്തിയുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകാൻ” വ്യവസ്ഥ നൽകുന്നില്ലെന്ന് സെക്ഷൻ 46(3)ന് അധികാര പരിധിയും നിശ്ചയിക്കുന്നു.
കൂടാതെ, 1972-ലെ സായുധ സേന (ആസാം, മണിപ്പൂർ) പ്രത്യേക അധികാര ഭേദഗതി നിയമം ഭേദഗതി ചെയ്ത 1958-ലെ സായുധ സേനയുടെ പ്രത്യേക അധികാര നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 3(എ) പ്രകാരം “പ്രശ്നബാധിത മേഖലയിൽ ” അധികാരം ഉപയോഗിക്കാൻ സായുധ സേനയെ അധികാരപ്പെടുത്തുന്നു. ഒരു പ്രദേശത്തെ “പ്രക്ഷുബ്ധം” എന്ന് ആ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശത്തിന്റെ ഭരണാധികാരിയായ സംസ്ഥാന ഗവർണറിനോ കേന്ദ്ര ഗവൺമെന്റിനോ പ്രഖ്യാപിക്കാനാകുമെന്ന് ഔദ്യോഗിക ഗസറ്റിലെ വിജ്ഞാപനത്തിൽ പറയുന്നു. 1860-ലെ ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമത്തിലെ വ്യവസ്ഥകളും ഈ പ്രശ്നം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
സിആർപിസിയുടെ 144-ാം വകുപ്പിൽ, ഉത്തരവുകൾ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിലൂടെ, അടിയന്തിര കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ വിപുലമായ അധികാരങ്ങളുടെ ഉപയോഗം സാധ്യമാക്കുന്നു. സെക്ഷൻ 144(3)ന്റെ വ്യവസ്ഥയിൽ ഇത് “പ്രത്യേക വ്യക്തി”, “ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥലത്തോ പ്രദേശത്തോ താമസിക്കുന്ന വ്യക്തികൾ” അല്ലെങ്കിൽ “പൊതുവെ ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥലം സന്ദർശിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന പൊതുജനങ്ങൾ” എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കർഫ്യൂ ഉത്തരവുകൾ പുറപ്പെടുവിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു.
എക്സിക്യൂട്ടീവ് സാധാരണയായി ഷൂട്ട്-അറ്റ്-സൈറ്റ് ഉത്തരവുകൾ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിന് സെക്ഷൻ 144 നൽകുന്ന അധികാരങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, 1974-ലെ ഗുജറാത്ത് ഹൈക്കോടതിയുടെ “ജയന്തിലാൽ മോഹൻലാൽ പട്ടേൽ ഉം എറിക് റെനിസണും മറ്റുള്ളവരും ” എന്ന വിധിയിൽ കർഫ്യൂ നിയമം ലംഘിച്ചതിന് ആരെയും വെടിവെക്കാൻ ഗുജറാത്ത് സംസ്ഥാനത്തെ ക്രമസമാധാന സേനയ്ക്ക് അധികാരമില്ലെന്നും പറയുന്നു.
കോടതി എന്താണ് പറഞ്ഞത്?
ജയന്തിലാലിൽ, ഗുജറാത്ത് ഹൈക്കോടതി കർഫ്യൂ ലംഘിച്ചതിന് ഏർപ്പെടുത്തിയ വെടിയേറ്റ ഉത്തരവുകൾ “അസാധുവായി” പ്രഖ്യാപിച്ചു. “കർഫ്യൂ ഉത്തരവ് ലംഘിച്ചാൽ അത് ചെയ്യുന്നവർക്ക് നേരെ വെടിയുതിർക്കുമെന്ന ഭീഷണി പൊതുജനങ്ങളോട് ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്ന ‘പ്രധാന പ്രഖ്യാപന’ത്തിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന എക്സിക്യൂട്ടീവ് നിർദ്ദേശങ്ങൾ അത്യന്തം തീവ്രമാണ്. അവരുടെ അധികാരങ്ങൾ കൂടാതെ ക്രിമിനൽ നടപടി നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 144, ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 188, ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 20, 21 എന്നിവയെ അധികാര പരിധിയുടെ അപ്പുറത്താണെന്നും അതിനാൽ അവ അസാധുവാണെന്നും കോടതി പറഞ്ഞു.
1974 ലെ വിധിയിൽ, ജനാധിപത്യ ഭരണഘടനയും നിയമവാഴ്ചയും ഭരിക്കുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിൽ, സംസ്ഥാന അല്ലെങ്കിൽ സർക്കാർ പ്രവർത്തനങ്ങൾ “എപ്പോഴും നിയമത്താൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടും” എന്ന് ജസ്റ്റിസ് എസ്എച്ച് സേത്ത് നിരീക്ഷിച്ചു. ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശവും വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവുമാണ് ഇന്ത്യൻ ജനതയ്ക്ക് ഭരണഘടന നൽകുന്ന ഏറ്റവും വലിയ സമ്മാനമെന്ന് അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു. ഭരണഘടന “ജനങ്ങളുടെ ഇഷ്ടത്തിലും നിയമവാഴ്ചയിലും അധിഷ്ഠിതമാണ്” എന്ന് ആവർത്തിച്ചു. അതിനാൽ, നിയമത്തിന്റെ അധികാരമില്ലാതെ ഒരു പൗരന്റെ ജീവന് എക്സിക്യൂട്ടീവ് പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന ഏതൊരു ഭീഷണിയും വളരെ ഗൗരവമായി കാണണമെന്ന് വിധിയിൽ പറഞ്ഞു.
എന്നിരുന്നാലും, 1981ൽ ജസ്റ്റിസ് വൈ വി ചന്ദ്രചൂഡിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സുപ്രീം കോടതി ബെഞ്ചിന്റെ “സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് വെസ്റ്റ് ബംഗാളും ഷെ മംഗൾ സിംഗ് ആൻഡ് അതേഴ്സും” എന്ന കേസിൽ എക്സിക്യൂട്ടീവിന്റെ അധികാരത്തിനുള്ള തീവ്രമായ നിർബന്ധിത നടപടിയും വ്യക്തിയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം കൈകാര്യം ചെയ്തു. പശ്ചിമ ബംഗാൾ നക്സൽ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രശ്നങ്ങൾക്കിടയിൽ രണ്ട് സഹോദരന്മാരെ ഒരു പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പോയിന്റ് ബ്ലാങ്ക് റേഞ്ചിൽ വെടിവച്ചിരുന്നു. പൊലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥനെ വിചാരണ കോടതി ശിക്ഷിച്ചെങ്കിലും ഹൈക്കോടതി കുറ്റവിമുക്തനാക്കി.
വിഷയം സുപ്രീം കോടതിയിൽ എത്തിയപ്പോൾ കൽക്കട്ട ഹൈക്കോടതിയുടെ കുറ്റവിമുക്തനാക്കിയ ഉത്തരവ് ശരിവച്ചു. “കുറ്റം നടന്ന സ്ഥലത്ത് വെടിയുതിർക്കാൻ ഡെപ്യൂട്ടി പൊലീസ് കമ്മീഷണർ നൽകിയ ഉത്തരവ് നിലനിൽക്കുന്നതിനാൽ പ്രതിഭാഗത്തിന് ആ ഉത്തരവിന്റെ സംരക്ഷണം തേടാൻ കഴിയും” എന്ന് കോടതി വിധിയിൽ പറഞ്ഞു. ആ കൽപ്പന അനുസരിച്ചാണ് അവർ പ്രവർത്തിച്ചതെന്നും അതിനാൽ ചുമത്തിയ കുറ്റത്തിന് ഉദ്യോഗസ്ഥരെ കുറ്റക്കാരായി കാണാനാകില്ലെന്നും കോടതി പറഞ്ഞു. അതിനായി കോടതി ഐപിസി സെക്ഷൻ 76ത്തെയും ആശ്രയിച്ചു.
